I Konferencja naukowa "Wojna i książka"

Cele konferencji
Nadchodząca 80. rocznica wybuchu II wojny światowej będzie odpowiednią okazją do zorganizowania pierwszej międzynarodowej interdyscyplinarnej konferencji z planowanego cyklu, której tematyka będzie się koncentrować wokół problematyki bibliotek, księgozbiorów, kultury, wydawnictw i twórców w czasach konfliktów zbrojnych i politycznych. Podczas konferencji zostaną zaprezentowane rozmaite kategorie strat kulturalnych w obszarach związanych z książką. Organizatorom zależy na podjęciu tematyki nie tylko z okresu II wojny światowej, lecz także konfliktów wcześniejszych (np. potopu szwedzkiego) i czasów bardziej współczesnych (zimna wojna, wojna w Iraku).

Podczas konferencji zostanie również zaprezentowana problematyka ochrony zbiorów oraz sytuacji prawnej bibliotek i dóbr kultury w czasie wojny, a także przebieg i rozmaite aspekty likwidacji strat kulturalnych.

Istnieje duże zainteresowanie środowiska bibliotekarzy, historyków, historyków sztuki, historyków literatury, muzealników i archeologów tą tematyką oraz potrzeba wymiany doświadczeń. Projekt konferencyjny jest odpowiedzią na potrzeby środowiska naukowego związanego z szeroko rozumianą ochroną dziedzictwa kulturalnego w Europie i na świecie.

Wykaz zagadnień poruszanych na konferencji (interdyscyplinarnych bloków tematycznych):

Zniszczenia bezpośrednie w czasie działań wojennych: biblioteki, księgarnie, drukarnie, księgozbiory instytucjonalne i prywatne (zbombardowane, zburzone, spalone, zdewastowane)
Ubytki spowodowane dezorganizacją rynku książki (produkcja, obieg – dystrybucja, handel, zapotrzebowanie, popyt instytucjonalny i prywatny)
Straty spowodowane świadomą działalnością najeźdźców
a) zniszczenia jako represje ideologiczne
b) zniszczenia jako represje personalne
c) grabieże
d) przemieszczenia
Losy i funkcje księgozbiorów i książek przemieszczonych i przejętych (wyłączonych z naturalnego środowiska)
Straty wyposażenia i dokumentów
Rola książki w okresie konfliktów zbrojnych:
a) informacyjna
b) agitacyjna
c) ideowo-moralna, rekreacyjna
d) książki jako nośniki wędrówki idei
e) książki jako dobra kulturalne i materialne
Aspekty prawne konfliktów zbrojnych (restytucja, rewindykacja, prawa do dóbr intelektualnych)
Dezorganizacja środowisk twórców, pośredników i odbiorców
Budynki bibliotek w czasie wojen i konfliktów zbrojnych, ich odbudowa oraz rekonstrukcja
Zabezpieczanie i ochrona księgozbiorów oraz dóbr kultury podczas wojny, współczesne zagrożenia
Likwidacja skutków strat kulturalnych poniesionych w wyniku konfliktu zbrojnego i politycznego – podejmowane działania
Współpraca między bibliotekami przy opracowaniu i udostępnianiu księgozbiorów, które uległy rozproszeniu i dyslokacji